Kancelaria Notarialna

Potrzebne dokumenty

• dowód osobisty testatora (osoby sporządzającej testament),
• w przypadku zapisu windykacyjnego w testamencie (zapisu na rzecz spadkodawcy konkretnego składnika majątkowego) – określenie przedmiotu zapisu, a jeżeli jej przedmiotem jest prawo, dla którego prowadzona jest księga wieczysta – numer księgi.

UWAGI: Sporządzenie testamentu jest czynnością jednostronną. Osoba sporządzająca dokument może go w każdej chwili zmienić lub odwołać bez podania przyczyny. Testament sporządzany i odczytywany jest jedynie w obecności testatora i notariusza. 

Oryginał testamentu przechowywany jest przez notariusza w kancelarii notarialnej przez 10 lat. Po tym okresie lub po likwidacji kancelarii, testament przekazywany jest do archiwum ksiąg wieczystych sądu rejonowego właściwego dla miejsca prowadzenia kancelarii. Ze sporządzonego testamentu wypisy mogą otrzymać: testator, spadkobiercy ustawowi i spadkobiercy testamentowi, jak również osoby, na rzecz których został w testamencie dokonany zapis. Dla innych osób treść testamentu objęta jest tajemnicą.

Sporządzenie testamentu formie aktu notarialnego daje gwarancję, że testament nie zostanie zagubiony, zniszczony, ukryty lub podrobiony, a wynikająca z niego wola spadkodawcy będzie uszanowana. Na życzenie testatora, testament może być zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Rejestracja testamentu obejmuje datę sporządzenia, dane osobowe spadkodawcy oraz informację i w jakiej kancelarii został sporządzony, jednak w systemie nie jest widoczna jego treść. Po śmierci spadkodawcy umożliwi to spadkobiercom szybie ustalenie, w której kancelarii oryginał testamentu jest przechowywany i w jakiej dacie został sporządzony. Ma to ogromne znaczenie dla ustalenia, czy spadkodawca sporządził testament oraz w sytuacji, gdy zostały odnalezione inne testamenty sporządzone przez spadkodawcę – najczęściej wiążący jest najpóźniej sporządzony.

Rejestracja testamentu w systemie NORT jest bezpłatna.

Potrzebne dokumenty

• dowód osobisty testatora (osoby sporządzającej testament),
• w przypadku zapisu windykacyjnego w testamencie (zapisu na rzecz spadkodawcy konkretnego składnika majątkowego) – określenie przedmiotu zapisu, a jeżeli jej przedmiotem jest prawo, dla którego prowadzona jest księga wieczysta – numer księgi.

UWAGI: Sporządzenie testamentu jest czynnością jednostronną. Osoba sporządzająca dokument może go w każdej chwili zmienić lub odwołać bez podania przyczyny. Testament sporządzany i odczytywany jest jedynie w obecności testatora i notariusza. 

Oryginał testamentu przechowywany jest przez notariusza w kancelarii notarialnej przez 10 lat. Po tym okresie lub po likwidacji kancelarii, testament przekazywany jest do archiwum ksiąg wieczystych sądu rejonowego właściwego dla miejsca prowadzenia kancelarii. Ze sporządzonego testamentu wypisy mogą otrzymać: testator, spadkobiercy ustawowi i spadkobiercy testamentowi, jak również osoby, na rzecz których został w testamencie dokonany zapis. Dla innych osób treść testamentu objęta jest tajemnicą.

Sporządzenie testamentu formie aktu notarialnego daje gwarancję, że testament nie zostanie zagubiony, zniszczony, ukryty lub podrobiony, a wynikająca z niego wola spadkodawcy będzie uszanowana. Na życzenie testatora, testament może być zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Rejestracja testamentu obejmuje datę sporządzenia, dane osobowe spadkodawcy oraz informację i w jakiej kancelarii został sporządzony, jednak w systemie nie jest widoczna jego treść. Po śmierci spadkodawcy umożliwi to spadkobiercom szybie ustalenie, w której kancelarii oryginał testamentu jest przechowywany i w jakiej dacie został sporządzony. Ma to ogromne znaczenie dla ustalenia, czy spadkodawca sporządził testament oraz w sytuacji, gdy zostały odnalezione inne testamenty sporządzone przez spadkodawcę – najczęściej wiążący jest najpóźniej sporządzony.

Rejestracja testamentu w systemie NORT jest bezpłatna.

Potrzebne dokumenty

• akt zgonu spadkodawcy,
• odpis skrócony aktu małżeństwa pozostałego przy życiu małżonka spadkodawcy,
• testament lub wypis testamentu, o ile był sporządzony w formie aktu notarialnego,
• skasowany dowód osobisty spadkodawcy lub zaświadczenie o posiadanym numerze PESEL spadkodawcy,
• odpisy skrócone aktów urodzenia spadkobierców, a w przypadku osób, które zmieniły nazwisko na skutek zawarcia związku małżeńskiego – odpisy skrócone aktów małżeństwa,
• wskazanie numerów ksiąg wieczystych nieruchomości wchodzących w skład spadku,
• dowody osobiste spadkobierców,
• akt stanu cywilnego osoby odrzucającej / przyjmującej spadek,
• dowód osobisty osoby odrzucającej / przyjmującej spadek,
• jeżeli protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu został sporządzony w innej kancelarii notarialnej – wypis z tego protokołu,
• jeżeli zawarta była umowa w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercą ustawowym – wypis z aktu notarialnego obejmującego tą umowę,
• jeżeli były składane oświadczenia spadkobierców o przyjęciu / odrzuceniu spadku – wypisy z aktów notarialnych dokumentujących tę czynność.

Potrzebne dokumenty

• dowody osobiste Stron (spadkodawcy i osoby/osób, które ustawowo miałyby po nim dziedziczyć).

UWAGI: Zrzeczenie się dziedziczenia dotyczy spadkobierców ustawowych i obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba, że w umowie postanowiono inaczej. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak, jakby nie dożyli otwarcia spadku.

Zrzeczenie się dziedziczenia może zostać uchylone – dla swej ważności wymagana jest forma aktu notarialnego (umowę podpisuje osoba zrzekającą się i osoba, po której dziedziczenia się zrzeczono).

Potrzebne dokumenty

• postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku / poświadczenie dziedziczenia,
• zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego o podatku od spadku (że został zapłacony / nie należy się / przedawnił się),
• dowody osobiste Stron.

UWAGI: Spadkobierca może sprzedać / zbyć zarówno całość spadku (jeżeli jest jedynym spadkobiercą) lub jego część. Może również sprzedać swój udział spadkowy – jeżeli jest jednym z kilku spadkobierców i nie potrzebuje na to zgody pozostałych spadkobierców. 

Sprzedaż praw do spadku wiąże się nie tylko z przeniesieniem własności rzeczy i praw należących do spadku, ale także przejęciem praw i obowiązków spadkodawcy. Oznacza to, że nabywca: odpowiada za długi spadkowe, musi wykonać zapisy i polecenia, musi wypłacić zachowek na żądanie uprawnionych. 

Prawo do spadku może zostać zbyte poprzez zawarcie umowy: sprzedaży, darowizny, zamiany, innej umowy.

Potrzebne dokumenty

• postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia,
• zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego dotyczące podatku od spadku (że został opłacony / nie był należny / uległ przedawnieniu),
• dokumenty, potwierdzające tytuły prawne spadkodawcy do poszczególnych składników majątku spadkowego, analogicznie jak przy sprzedaży nieruchomości GRUNTOWEJ / LOKALU / SPÓ??DZIELCZEGO PRAWA W??ASNOŚCIOWEGO – w zależności od rodzaju prawa (patrz pkt. 1 "Umowy dotyczące nieruchomości i lokali współdzielczych"),
• dowody osobiste Stron umowy.

Potrzebne informacje:

• opis przedmiotu / przedmiotów umowy działu spadku,
• określenie sposobu podziału masy spadkowej (komu ma przypaść dany przedmiot i w jaki sposób – czy w całości, czy w udziałach – jeżeli w udziałach, to w jakiej wysokości),
• informacja, czy dział przeprowadzany jest ze spłatą / dopłatą na rzecz któregoś ze spadkobierców – jeżeli tak, to jej wysokość i sposób dokonania,
• wartość rynkowa przedmiotu / przedmiotów umowy,
• określenie terminu wydania przedmiotu / przedmiotów umowy w posiadanie nabywcy.

UWAGI: Spadkobiercy mogą sami decydować o podziale majątku spadkowego i przyznać poszczególnym spadkobiercom określone składniki wchodzące do masy spadkowej. Tym samym jeden ze spadkobierców może np. nabyć lokal mieszkalny, drugi samochód, a trzeci otrzymać spłatę. Spadkobiercy mogą to uczynić na podstawie umowy o dział spadku sporządzonej przez notariusza lub przeprowadzić ten dział w sądzie. Sądowy dział spadku z reguły obejmuje cały spadek, natomiast w umownym spadkobiercy mogą zdecydować o podziale całości lub tylko jego części. Warunkiem dokonania działu u notariusza jest zgoda wszystkich spadkobierców co do sposobu podziału majątku spadkowego.

Po podpisaniu aktu notarialnego dokumentującego dział spadku notariusz wydaje jego wypisy. Otrzymują je strony czynności, ponadto notariusz przesyła je do ewidencji gruntów, urzędu skarbowego i wydziału ksiąg wieczystych, na jego podstawie sąd dokonuje stosownych wpisów w księdze wieczystej.